Τετάρτη 26 Μαρτίου 2008

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΑΠΟ ΤΑ ΚΙΝΗΤΑ

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ KOΣMOΣ
Hμερομηνία δημοσίευσης: 23-03-08

Η μακροχρόνια, συχνή χρήση κινητού τηλεφώνου πιθανότατα αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης μη κακοηθών νεοπλασιών στους αδένες των παρωτίδων, που βρίσκονται στην περιοχή της γνάθου, κοντά στο αυτί. Το συμπέρασμα προέρχεται από σχετική μελέτη στο Ισραήλ, χώρα όπου η χρήση κινητών τηλεφώνων είναι ιδιαίτερα μεγάλη.
Παρά τις ανησυχίες για τις επιδράσεις των πεδίων ηλεκτρομαγνητικών ραδιοσυχνοτήτων που εκπέμπονται από τα κινητά τηλέφωνα, λίγες μελέτες μπόρεσαν να αποδείξουν άμεσο συσχετισμό με οιαδήποτε προβλήματα υγείας.
Η μελέτη
«Οι περισσότερες έρευνες είχαν αναφορά σε νεοπλασίες του εγκεφάλου, όμως στοιχεία για μακροχρόνια χρήση κινητού τηλεφώνου δεν υπάρχουν», επισήμανε η δρ Siegal Sadetzki και οι συνεργάτες της στο περιοδικό American Journal of Epidemiology. Ωστόσο, η εγγύτητα των παρωτιδικών αδένων στο ηλεκτρομαγνητικό πεδίο που εκπέμπεται κατά τη διάρκεια χρήσης κινητού τηλεφώνου τους κάνει πιο ευάλωτους σε οιεσδήποτε δυσμενείς επιδράσεις.
Η δρ Sadetzki στο Ιατρικό Κέντρο Chaim Sheba στο Tel Hashomer και οι συνεργάτες της, ερεύνησαν ιατρικά αρχεία σε Ωτορινολαρυγγολογικά Πανεπιστημιακά Τμήματα στο Ισραήλ για ενήλικες διαγνωσμένους με καλοήθεις ή κακοήθεις νεοπλασίες παρωτιδικών αδένων μεταξύ του 2001 και 2003. Η μελέτη τους συμπεριέλαβε 460 περιστατικά και 1.266 άτομα χωρίς παρωτιδικές νεοπλασίες.
Κανονική χρήση κινητού τηλεφώνου –μερικά τηλεφωνήματα την εβδομάδα– επί τουλάχιστον 5 χρόνια συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο παρωτιδικών νεοπλασιών κατά περίπου 50%.
Στην εξοχή ο αυξημένος κίνδυνος ήταν στατιστικά πιο σοβαρός όσον αφορά καλοήθεις νεοπλασίες και για τη χρήση κινητού τηλεφώνου σε εξοχικές περιοχές, όπου ο μέσος όρος της εκπεμπόμενης ισχύος των τηλεφώνων τείνει να είναι μεγαλύτερος, καθώς οι σταθμοί βάσης είναι τοποθετημένοι σε μεγάλες αποστάσεις μεταξύ τους, επισημαίνουν οι ερευνητές. Υπογραμμίζουν όμως ότι τα ευρήματά τους είναι ανεπαρκή για να αποδειχθεί επαρκώς ότι τα κινητά τηλέφωνα είναι η αιτία των παρωτιδικών νεοπλασιών.

Χείμαρρος προβληματισμών για την έλλειψη νερού

Σάββατο, 22 Μαρτίου 2008 13:04
της Κατερίνας Φίκαρη
Όταν ο γενικός γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών Ban Ki-moon απευθύνθηκε στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός της Σουηδίας τον περασμένο Ιανουάριο, κυρίαρχο στοιχείο της ομιλίας του δεν ήταν η παγκόσμια οικονομική ύφεση αλλά η εντεινόμενη κρίση στο νερό. "Η έλλειψη υδάτινων πόρων θα μπορούσε να “υπαγορεύσει” αυξημένες συγκρούσεις στο μέλλον", δήλωσε Ban Ki-Moon, συμπληρώνοντας ότι η ανάπτυξη του πληθυσμού θα επιδεινώσει την κατάσταση, όπως επίσης και οι κλιματικές αλλαγές. Το πρόβλημα του νερού δεν αφορά μόνο τους πληθυσμούς των αναπτυσσόμενων χωρών, όπως εσφαλμένα ίσως κάποιοι πιστεύουν. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με έρευνα του ΟΗΕ, με αφορμή την 22α Μαρτίου, παγκόσμια ημέρα του νερού, η έλλειψη πόσιμου νερού αγγίζει 100 εκατ. Ευρωπαίους. Σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή του Διεθνούς Ινστιτούτου Νερού της Στοκχόλμης, Anders Berntell, η έλλειψη πόσιμου νερού για πάνω από 1 δισ. ανθρώπους παγκοσμίως είναι ένα από τα χαρακτηριστικά της ανθρωπιστικής κρίσης. Ο Berntell επισημαίνει ωστόσο ότι δεν πρόκειται τόσο για "κρίση του νερού" όσο για κρίση στη διαχείρισή του, η οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη βελτίωση των πολιτικών και των τρόπων διαχείρισης του φυσικού πόρου, καθώς και με την αύξηση των χρηματοδοτήσεων στην κατεύθυνση αυτή. Νερό και υγιεινή Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα του νερού, η UNICEF φέτος επικεντρώνεται στη σημασία του για την υγιεινή των πληθυσμών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, το 68% των Αφρικανών δεν έχουν πρόσβαση σε βελτιωμένες εγκαταστάσεις υγιεινής - μια κοινή τουαλέτα. Με θέμα "Η Υγιεινή Μετράει" η φετινή Ημέρα Νερού στρέφει την προσοχή στα δεινά περίπου 2,6 δισεκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο που ζουν χωρίς πρόσβαση ακόμα και σε μια κοινή τουαλέτα στο σπίτι τους και έτσι είναι εκτεθειμένοι σε μια πλειάδα κινδύνων για την υγεία τους. Παρόλο που η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και η UNICEF εκτιμούν πως 1,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι απέκτησαν πρόσβαση σε βελτιωμένες εγκαταστάσεις υγιεινής μεταξύ 1990 και 2004, περίπου 2,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι - συμπεριλαμβανόμενων 980 εκατομμυρίων παιδιών - δεν έχουν τουαλέτες στα σπίτια τους. Αν αυτή η κατάσταση συνεχισθεί, 2,4 δισεκατομμύρια άνθρωποι θα εξακολουθούν να στερούνται βασικές εγκαταστάσεις υγιεινής το 2015 και τα παιδιά θα εξακολουθούν να πληρώνουν το τίμημα σε χαμένες ζωές, στέρηση εκπαίδευσης, ασθένειες, υποσιτισμό και φτώχεια. Η χρήση κατάλληλων τουαλετών και το πλύσιμο των χεριών - κατά προτίμηση με σαπούνι - προλαμβάνει τη μετάδοση βακτηριδίων, ιών και παρασίτων, τα οποία σε άλλη περίπτωση μολύνουν τα αποθέματα νερού, τη γη και τις τροφές. Η μόλυνση αυτή είναι κύρια αιτία για τη διάρροια, τη δεύτερη σε μέγεθος αιτία θανάτου παιδιών στις αναπτυσσόμενες χώρες. Τέλος, το καθαρό νερό και οι τουαλέτες στα νοσοκομεία μπορούν να μειώσουν τη μετάδοση νοσοκομειακών μολύνσεων που επηρεάζουν 5% με 30% των ασθενών. Η παγκόσμια ημέρα του νερού που γιορτάζουμε σήμερα προτάθηκε στη σύσκεψη για το περιβάλλον και την ανάπτυξη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών που πραγματοποιήθηκε στο Ρίο ντε Τζανέιρο το 1992.
Πηγή: EMEA BUSINESS MONITOR

Τρίτη 4 Μαρτίου 2008

«Tρύπα» στη θεωρία για το όζον

Nέα (απαισιόδοξα) επιστημονικά δεδομένα για τις κλιματικές αλλαγές και το φαινόμενο του θερμοκηπίου
Tης Λινας Γιανναρου
Οι ουσίες που δεν βλάπτουν το στρώμα του όζοντος επιτείνουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Το φαινόμενο του θερμοκηπίου, με τη σειρά του, προκαλεί κλιματικές αλλαγές, οι οποίες επιταχύνουν την αραίωση του όζοντος, αλλά δημιουργούν την ψευδαίσθηση ότι... δεν το κάνουν. Την ίδια ώρα, όσο λιγότερους ρύπους έχει η ατμόσφαιρα, τόσο περισσότερο κινδυνεύουμε από την υπεριώδη ακτινοβολία!
Την άκρη σε αυτό το κουβάρι αναζητούν οι επιστήμονες παγκοσμίως, 20 χρόνια μετά την υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ, που υπήρξε το πρώτο και παραμένει το κύριο όπλο για την αποκατάσταση της στιβάδας του όζοντος. «Κι αυτό γιατί, αντίθετα με άλλες διεθνείς συμβάσεις, αναθεωρείται συνεχώς, ανάλογα με τα νέα επιστημονικά δεδομένα», όπως επεσήμανε ο πρόεδρος του Αστεροσκοπείου Αθηνών και γραμματέας της Διεθνούς Επιτροπής Οζοντος κ. Χρήστος Ζερεφός σε χθεσινή συνέντευξη Τύπου. Κρίσιμο ρόλο στη νέα αναθεώρηση αναμένεται να διαδραματίσει το Επιστημονικό Συμπόσιο με θέμα «Η αραίωση του Προστατευτικού Στρώματος του Οζοντος» που θα πραγματοποιηθεί από τις 23 έως τις 29 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα. Λίγες ημέρες, δηλαδή, μετά την Παγκόσμια Ημέρα για τη Διατήρηση του Στρώματος του Οζοντος, όπως έχει ανακηρυχθεί η 16η Σεπτεμβρίου, η οποία μάλλον δεν θα «εορταστεί» δεόντως στη χώρα μας καθώς συμπίπτει με τις εκλογές...
Τα νέα πάντως δεν είναι καλά. Μολονότι η αρχική εκτίμηση των επιστημόνων ήταν ότι έως το 2050 θα υπήρχε πλήρης αποκατάσταση του στρώματος του όζοντος, αυτή η «αισιοδοξία» έχει εξανεμιστεί. «Δυστυχώς, απεδείχθη ότι κάναμε λάθος, διότι -αν ήταν σωστή η εκτίμηση αυτή- θα βλέπαμε ήδη τα πρώτα δείγματα ανάκαμψης», σημείωσε ο κ. Ζερεφός. Για την ακρίβεια, τα σημάδια βελτίωσης της εικόνας για τα οποία έκαναν λόγο οι επιστήμονες πριν από λίγα χρόνια, οφείλονταν στις κλιματικές αλλαγές.
Η εξήγηση του φαινομένου θυμίζει τη θεωρία που έλεγε «αν μια πεταλούδα κινήσει τα φτερά της στον Αμαζόνιο, μπορεί να φέρει βροχή στην Κίνα». Λέει ο κ. Ζερεφός: «Εδώ και ένα διάστημα παρατηρείται μια μεγάλη αλλαγή στη κύμανση του Βόρειου Ατλαντικού, ως αποτέλεσμα του φαινομένου του θερμοκηπίου και ιδιαίτερα της τήξης των πάγων. Ο Βόρειος Ατλαντικός όμως έχει ρόλο «τροχονόμου» για το κλίμα της Ευρώπης. Εξαιτίας αυτής της διαφορετικής κύμανσης είχαμε την παρατεταμένη ξηρασία στη χώρα μας, όπως και τις έντονες βροχοπτώσεις στη Βόρεια Ευρώπη. Αυτό, με τη σειρά του, είχε συνέπεια και στο στρώμα του όζοντος, καθώς δημιούργησε την ψευδαίσθηση ότι πάνω από τη Βόρεια Ευρώπη υπάρχει ανάκαμψη. Οι κλιματικές αλλαγές, όμως, όχι μόνο δεν βοηθούν την αποκατάσταση της τρύπας του όζοντος, αλλά αντίθετα επιβραδύνουν την όποια βελτίωση».
Φέτος, οι διεθνείς οργανισμοί παρακολούθησης του στρώματος του όζοντος κατέγραψαν αύξηση της υπεριώδους ακτινοβολίας με την οποία «βομβαρδίστηκε» ο πλανήτης. «Φέτος, καήκαμε πιο εύκολα, αν το παρατηρήσατε», είπε ο κ. Ζερεφός. Η κύρια αιτία ήταν οι κλιματολογικές συνθήκες, καθώς και το γεγονός ότι η ατμόσφαιρα ήταν πιο καθαρή από αιωρούμενα σωματίδια! «Υπάρχει αυτό το οξύμωρο. Οσο περισσότερη ρύπανση, τόσο περισσότερη προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία».

«Οι Βεδουίνοι κάτι ξέρουν που φορούν μαύρα»
Κοινή είναι η πεποίθηση που έχει δημιουργηθεί, ότι φορώντας άσπρα και γενικά ανοιχτόχρωμα ρούχα «ξορκίζουμε» τις βλαβερές συνέπειες της έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία, με το σκεπτικό ότι το άσπρο αντανακλά το φως. «Δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε πιο μεγάλο λάθος», σημείωσε χθες ο πρόεδρος του Αστεροσκοπείου Αθηνών κ. Χρήστος Ζερεφός.
«Για την ακρίβεια, πιο ασφαλές όσο κι αν ακούγεται περίεργο, είναι να φοράμε μαύρα, καθώς το μαύρο χρώμα απορροφά τις ακτίνες του ήλιου και συγκρατεί και τα βλαβερά στοιχεία. Αντίθετα, τα λευκά υφάσματα λόγω της αραιότερης ύφανσης, επιτρέπουν στις ακτίνες να φτάσουν στο δέρμα. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι οι Βεδουίνοι που ξέρουν από ήλιο φορούν μαύρα ρούχα», προσθέτει.
Σε κάθε περίπτωση, τα κρούσματα καρκίνου του δέρματος αυξάνονται διεθνώς, κάθε χρόνο, με «πρωταθλήτριες» τη Νότια Χιλή και την Αυστραλία. Μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν τα παιδιά καθώς, όσο νωρίτερα εκτίθενται σε ισχυρές δόσεις ηλιακής ακτινοβολίας, τόσο γρηγορότερα θα εξαντληθεί η «τράπεζα άμυνας κατά της υπεριώδους ακτινοβολίας» του οργανισμού τους, με αποτέλεσμα να είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στη δράση του ήλιου.

Τι είναι το φαινόμενο του θερμοκηπίου;

Η ατμόσφαιρα της γης λειτουργεί σαν ένα διαφανές, προστατευτικό κάλυμμα γύρω από τον πλανήτη μας. Αφήνει το ηλιακό φως να περνά και να συγκρατεί τη θερμότητα. Χωρίς αυτή, η ηλιακή θερμότητα θα αντανακλάται κατευθείαν από την επιφάνεια της γης και θα επέστρεφε ακέραιη στο διάστημα. Στην περίπτωση αυτή, η θερμοκρασία στη γη θα ήταν περίπου κατά 30 βαθμούς Κελσίου χαμηλότερη - όλα θα πάγωναν. Επομένως, η ατμόσφαιρα λειτουργεί σαν τα τοιχώματα ενός θερμοκηπίου το οποίο δημιουργείται από τα αέρια του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, που παγιδεύουν θερμότητα. Τα περισσότερα από τα αέρια του θερμοκηπίου δημιουργούνται με φυσικές διεργασίες. Όμως από τη βιομηχανική επανάσταση του 18ου αιώνα και μετά, εξαιτίας της ανθρωπογενούς δραστηριότητας, οι συγκεντρώσεις των αερίων του θερμοκηπίου έχουν αυξηθεί σημαντικά. Σαν αποτέλεσμα έχει αυξηθεί η θερμότητα που συγκρατούν και επομένως η θερμοκρασία του πλανήτη. Αυτό έχει σαν συνέπεια τις κλιματικές αλλαγές για τις οποίες ακούμε και διαβάζουμε σχεδόν καθημερινά: καταιγίδες, ισχυροί τυφώνες, πλημμύρες, ξηρασία, ερημοποίηση, λειψυδρία, λιώσιμο των πάγων, άνοδος της θερμοκρασίας, άνοδος της στάθμης της θάλασσας, καταστροφή ευαίσθητων οικοσυστημάτων, μετακινήσεις πληθυσμών λόγω έλλειψης τροφής και κυρίως πόσιμου νερού, μείωση των αποθεμάτων πόσιμου νερού του πλανήτη, μείωση της στάθμης του υδροφόρου ορίζοντα, καταστροφή των κοραλλιογενών υφάλων, κ.α.